Слатино

Слатино е село во Општина Дебрца, во околината на градот Охрид.Селото се наоѓа во областа Дебарца, на источните падини на Илинска Планина. Во атарот на селото се наоѓа Слатинско Езеро, кое своето име го добило од името на селото. Низ самото село тече и Слатинска Река, каде се вливаат и одливните води на Слатинското Езеро. Оддалечено е 35 километри од северно Охрид и Струга, а 39 километри јужно од Кичево.

Околни села се Белица и Прострање на исток и североисток, Мраморец на север, Оздолени, Слатински Чифлик и Издеглавје на југозапад и југ, и Арбиново на запад. Поедини места во атарот на селото се викаат Шаркои Ливатки, Длабоки Дол, Арамиско Кланче, Еленски Клајнец, Црбени Клајнци, Волчица, итн.

Селото влегува во рамките на проширената Општина Дебарца, која настанала со спојување на поранешните општини Белчишта и Мешеишта по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Белчишта.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Охрид. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото било дел од некогашната Општина Белчишта.

Во периодот 1952-1955, селото влегувало во рамките на тогашната Општина Издеглавје, во која покрај селото Слатино, се наоѓале и селата Издеглавје, Оздолени, Слатински Чифлик и Сошани. Во периодот 1950-1952 година, селото било дел од некогашната Општина Слатински Чифлик, во која влегувале селата Издеглавје, Оздолени, Слатино, Слатински Чифлик и Сошани.

Најстар пишан податок за жителите на селото е опширниот пописен дефтер на охридскиот санџак од 1582 година каде е наведено дека Слатино имало 327 жители, сите христијани.^[3]

Според податоците од 1900 година, во селото Слатино имало 960 жители, сите Македонци христијани, а вп 1905 година во Слатино имало 1.040 жители.

Според пописот од 2002 година, во селото Слатино живееле 161 жител, од кои 160 Македонци и 1 останат.Бројот на жители е во постојано опаѓање и денес се проценува дека се движи околу 100 жители.

Поголемиот број родови во селото се староседелски и потекнуваат од раселеното село Избишта, кое постоело во атарот на селото.

Староседелски родови се: Угриновци, Стојковци, Томевци, Томановци, Колевци, Џеверовци, Петкуќевци, Мирчевци, Митревци, Костевци, Поповци, Смилевци, Шипинковци и Вељановци. Родовите Угриновци и Стојковци потекнуваат од двајца браќа, во родот Стојковци се знае следната генеологија Дамјан (жив на 75 год во 1980 година) -Златан-Трајче-Дамјан-Стојко. Од неговиот брат Угрин потекнуваат Угриновци. Родовите Томановци и Колевци потекнуваат од ист предок. Во родот Поповци еден предок го носел името Војдан.

Доселенички се родовите: Црвенковци – потекнуваат од предокот Јон кој дошол од сега непостоечкиот град Закамен, кој се наоѓал во струшка Малесија и Ѓоршовци, кои потекнуваат од предокот Ѓоршо кој дошол како домазет во Слатино од селото Цер.

Според истражувањата во 1948 година, родови во селото Слатино се:

• Староседелци: Костевциили Масовци , се делат на Размовци, Пантовци, Крстевци, Марковци, Мартиновци, Смилевци, Домазетовци и Бавтировци; Србиновци , се делат на Шипинковци и Сучковци; Поповци; Митревци , се делат на Крлевци, Грашаровци и Вељановци; Пројковци, еден дел се викаат Лозановци; Блажевци еден дел од родот се вика Џагаровци; Цветковци; Мојсовци  еден дел од родот се вика Тутунаровци.

Доселеници со непозната старина: Врангаловци – се делат на Николовци и Пушковци; Шуќуровци ; Џаферовци – се делат на Петревци и Филиповци; Томановци; Угриновци – се делат на Ристановци и Стојковци; Банчевци или Пејовци; Ѓуровци -, за нив некој вели дека се доселени од некое село крај Охрид.

Доселени родови со познато потекло: Савевци -доселени се од селото Лин крај Охридско Езеро (денес во Албанија); Црвенковци – еден дел од овој род се вика Букревци, доселени се од сега раселениот град во струшка Малесија Закамен (иако, жителите на овој род мислат дека Закамен се наоѓа во Албанија); Ѓоршовци – се делат на Мирчевци, Андријовци и Томовци, доселени се од селото Цер, Железник; Петкуќевци – доселени се од селото Малкоец, Копачка; Тужаровци – еден дел од родот се вика Коловци, доселени се од селото Коњско, крај Охридско Езеро; Ратајковци- доселени се од селото Слатински Чифлик, а таму се доселиле од селото Оздолени; Климевци – доселени се од селото Елевци, Дебарско, потекнуваат од потурчен Македонец или Турчин, кој кога дошол во селото си ја променил верата во православна.

Роми: Малиќ – доселен од селото Песочани во 1947 година. Иако е Ром се издава за Албанец.

Во село Слатино се следните цркви:

• Црквата „Св. Недела“, на која се наоѓаат и селските гробишта
• Црква „Св. Богородица“— средишна парохиска црква, без податоци кога е изградена. Иконите се дело на зографот и иконописецот Аврам Дичов и потекнуваат од 1908 година. Според натписот во поткуполниот простор, црквата е живописана во 1910 година.
• Црква „Св. Недела“— изградена во 1858 година. Фрескоживописана е од Аврам Дичов во 1875 година.
• Црква „Св. Јован Крстител“— манастирска црква, осветена на 26 мај 2002 година од страна на Митрополитот Тимотеј. Фреските се изработени од уметникот Драган Ристески од Охрид.

Манастири

• Слатински манастир— сместен во близина на некогашното езеро, надвор од селото

Езера

• Слатинско Езеро— некогашно вештачко езеро, изградено на Мраморечка Река

Реки

• Слатинска Река— река која поминува низ самото село

Во село Слатино манастирска слава е Свети Јован Крстител.Исто така се одбележува и празникот Водици на  19/20 јануари, како и на „машки“ и на „женски“ Водици.

Поради неговата местоположба, во Слатино било присутно печалбарството одамна. Печалбарите претежно заминувале напролет во Влашко, Србија и Бугарија, а се враќале наесен. Најголем печалбарски бран го зафатило селото од 1909 до 1912 година кога проработел прекуокеанскиот пат за Канадаи Аргентина. Во овој бран заминале седумдесет слатинци. Вториот голем печалбарски бран е од 1960 до 1970 година и со помал интензитет трае до денес. Најголем дел од вториот бран се преселени во Австралија, каде се проценува дека има над 120 семејства со потекло од Слатино.

Од родовите поединечно се знае за следните иселеници до 1948 година: Мојсовци (1, како домазет во Издеглавје од 1919 година): од Банчевци иселеници има во Прострање (како една куќа од 1890 година): од Ѓоршовци иселеници има во Сошани (1, како домазет од 1920 година): од Тужаровци иселеници има во САД (една фамилија од 1908 година).

Родот Митковци  е иселен во селото Прострање во 1797 година, родот Мирчевци  е иселен во Велмевци на почетокот од 19ти век.

Според податоците од 1998 година, иселеници од Слатино има на следните места: Охрид, Скопје, Струга, Кичево, Прилеп, Битола, Велес, Куманово , Струмица, Белград, Горни Милановац, Загреб, Риека, Марибор и Крагуевац.