Сошани

Сошани е село во Општина Дебарца, во областа Дебарца, во околината на градот Охрид.

Селото Сошани се наоѓа во областа Дебарца, сместено во подножјето на Илинска Планина. Од градот Охрид е оддалечено 36 километри, со кои е поврзан со алсфалтен пат.

Сошани има електрично снабдување, поврзано е телефонски, има водовод, селска чешма, а низ него поминува и Сошанска Река.

Селото влегува во рамките на проширената Општина Дебарца, која настанала со спојување на поранешните општини Белчишта и Мешеишта по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Белчишта.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Охрид. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото било дел од некогашната Општина Белчишта.

Во периодот 1952-1955, селото влегувало во рамките на тогашната Општина Издеглавје, во која покрај селото Сошани, се наоѓале и селата Издеглавје, Оздолени, Слатино и Слатински Чифлик. Во периодот 1950-1952 година, селото Сошани се наоѓало во некогашната Општина Слатински Чифлик, во која влегувале селата Издеглавје, Оздолени, Слатино, Слатински Чифлик и Сошани.

Во 19 век, Сошани се наоѓало во Охридската каза, нахија Дебарца, во Отоманското Царство.

Во Илинденското востание од ова село излегле доста комити (со оглед на големината на селото), помеѓу повлијателните комити од ова село се знаат Димитрија Петрески, Ристо Петрески, Дичо Петрески, Трајче Тодороски, Ристо Андрески, Јане Димитриески, Совран Иљоски, и др. За време на востанието и ова село било запалено, но е непознато поради што.

За време на НОБ селото активно учествувало во борбите против окупаторите, а помеѓу селата Сошани и Велмеј постоела партизанска болница, во НОБ најистакнат деец од ова село бил Вељан Андрески.

Според податоците од 1900 година, во селото Сошани имало 30 жители, сите Македонци христијани а во 1905 година во Сошани имало 24 жители.

Според пописот од 2002 година, во селото Сошани живееле 15 жители, сите Македонци.

Веднаш по завршувањето на Втората светска војна, во селото живееле следните 14 домаќинства:

1. Паун Тодороски (12 членови).
2. Вељан Андрески (6 членови).
3. Ванко Трпески (4 членови).
4. Вељан Трпески (7 членови).
5. Крсте Трпески (3 членови).
6. Димко Трпески (5 членови).
7. Здраве Петрески (11 членови).
8. Јордан Петрески (5 членови).
9. Мице Петрески (3 членови).

• Ѓоргија Иљоски (15 членови).
• Јане Петрески (8 членови).
• Наум Тодороски (9 членови).
• Дуко Петрески (5 членови).
• Зубер Фејзулоски (7 членови).

Во 2008 година во селото живееле 11 жители.

Сошани е македонско православно село. Селото е едно од помалите во Дебарца, но не секогаш било така. Народната традиција наведува дека во минатото постоело селото Старо Сошани, кое и е заведено во турскиот пописен дефтер од 1582 година како село во Охридскиот санџак, нахија Дебарца. Но, тоа село пропаднало и еден дел од населението се префрлило и го основало денешното Сошани, а други отишле во селата: Велмеј, Слатински Чифлик, Грко Поле, Лешани, потоа во кичевските села Белица и Прострање, како и во селото Оровник. Тоа Сошани имало 90 домаќинства.

Родовите во Сошани сите се староседелски односно доселени од Старо Сошани. Родови се: Петревци со Димитриевци; Иљовци; Иловска Анѓа(жива 108год.1880-1988)Андреевци; Трпевци  и Тодоровци. Во родот Петревци се знае следната генеологија Трене (жив на 80 год. во 1990 година) Ристе-Димитрија-Петре.

 Во 1948 година, родови во селото Сошани се:

• Староседелци: Петревци; Иљовци и Андревци и Трпевци.
• Доселеници: Стевчевци, доселени се во 1922 година од селото Слатински Чифлик, каде имаат истоимени роднини.
• Роми: Веизовци, доселени се во 1921 година од селото Велмеј, подалечно потекло од Кичево.

Цркви:

• Црква „Св. Ѓорѓи“— главна селска црква, сместена источно од селото на околу 800 метри, до која води добро тампониран пат. Точната година на изградба не е позната. Црквата е поврзана со електрична енергија и водовод, во склоп на црквата се наоѓаат и селските гробишта. До црквата се наоѓа камбанарија, како и помошни објекти (трпезарија, кујна). Внатрешноста на црквата е со добро сочувани стари икони.
• Црква „Св. Никола“— осветена на 1 август 2010 година, сместена на околу 300 метри источно од црквата „Св. Ѓорѓи“. Изградена е на стари темели од црква од VI век. Била изградена со сопствени средства од мештаните. Поврзана е со електрична енергија и водовод. Празник на црквата е Св. Никола Талалеј на 2 јуни. Во склоп на црквата се наоѓаат помошни објекти (кујна, трпезарија).

Во постаро време се иселиле во Долно Лакочереј, Матевци или Милевци, Сошанковци во Велмеј, Петревци во Острилци Железник/крушевско, Петревци се иселиле во Грко Поле, Иљовци во Слатински Чифлик, Цветковци се иселени во Оровник. А постари иселеници има и во Белица, Прострање, Орланци, Зајас.

Од после Втората Светска војна иселеници има во Охрид, Скопје (пред сѐ во населбата Ѓорче Петров), Зеница (Босна и Херцеговина), Австралија, Австрија, Германија, Швајцарија.

Од Петревци иселеници има во Оровник од Трпчевци иселеници има во Оровник.

Родот Петревци  се иселил во 1812 година во селото Острилци, крушевско, во Сошани припаѓале на родот Петревци.